گشنیز، گیاهی است که به میزان فراوان در تهیه غذاها مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه که بومی جنوب غرب آسیا و غرب تا شمال آفریقاست به طور گسترده ای در خاورمیانه، منطقه مدیترانه، هند، آسیای جنوبی، آمریکای لاتین، چین و آفریقا مورد مصرف قرار می گیرد. گشنیز علاوه بر دادن طعم و بوی مطبوع به غذا، دارای ارزش غذایی بالایی نیز هست.
گشنیز حاوی ویتامین A، ویتامین C، ویتامین B6، آهن، منیزیم، کلسیم، پتاسیم و فیبر است.سبزی گشنیز به عنوان دوای معده و بهبود دهنده عمل گوارش و هضم غذا شناخته شده است و تحقیقات نشان می دهد که مصرف آن باعث دفع سرب و آلومینیوم نیز می شود.
گشنیز خاصیت ضدنفخ و اشتهاآوری دارد.
دم کرده تخم گشنیز از سیلان منی جلوگیری میکند.
گشنیز مانع ترش شدن غذا در معده میشود همچنین درد صفرا را تا حد بسیار زیادی تسکین می دهد. تخم گشنیز برای درمان وسواس و خفقان بسیار خوب است .
گشنیز به عنوان سبزی کاهش دهنده قند خون شناخته شده است و این کار را با تحریک ترشح انسولین انجام می دهد. این تاثیر به حدی است که آن را گیاه ضد دیابت نیز می نامند.
درمان جوش های دهان و تسکین درد دهان با این سبزی امکان پذیر است.
آمریکاییهای و کاناداییها با عبارت تخم گشنیز آشنایی ندارند زیرا از اسامی دیگری برای این ادویه استفاده میکنند. نام علمی گشنیز، کوریاندروم ساتیوم است و قبل از کشف مصارف آشپزی و پزشکی آن، در آسیا و غرب اروپا به عنوان یک گیاه وحشی شناخته میشد. در تهیه برخی غذاها مانند دال عدس هندی از برگ گشنیز خرد شده نیز استفاده میشود.
به هر حال، بهتر است برگ گشنیز به صورت خام مصرف شود زیرا به دلیل عطر مرکبات مانندش، طعمی عالی به سالادها و برخی غذاهای سنتی میدهد. نمیتوانید برگ گشنیز را خشک کنید یا در فریزر بگذارید زیرا عطر آن از بین میرود. جوانه این گیاه، میوه آن بوده و خشک شده آن، همان تخم گشنیز است. تخم گشنیز نیز – مانند برگ آن – عطری مرکبات مانند دارد وعلاوه بر آن طعمی آجیلی، گرم و تند نیز دارد که همین خاصیت، آن را به ادویهای محبوب در آشپزخانه تبدیل کرده است...
1) تخم گشنیز را پودر کرده و به نسبت مساوی با شکر یا عسل مخلوط کنید که برای تقویت بدن بسیار مفید است.
2) خوردن تخم گشنیز معده را تقویت می کند و به همراه غذا به هضم آن کمک می کند. معده و روده را ضد عفونی می کند و کرم کش است. برای این منظور 2 تا 5 گرم تخم بو داده آن مصرف شود.
3) تخم گشنیز ادرار آور است.
4) برای نرم کردن سینه از جوشانده تخم گشنیز استفاده می کنند ، بدین صورت که 10 تا 30 گرم از آن را در یک لیتر آب دم کرده و مانند چای با شکر بنوشید.
5) برای بر طرف کرن تب و سرماخوردگی مفید است. برای این منظور یک سوپ رقیق از آب مرغ و گشنیز تازه تهیه کنید و پس از چند مرتبه مصرف ، اثر معجزه آسای آن را ببینید.
6) تخم گشنیز ، شیر مادران شیرده را زیاد می کند ، برای این منظور باید 2 تا 5 گرم از آن را با کمی عسل تناول کنند.
7) تخم گشنیز نیرو دهنده قلب و نشاط آور است.
8) تخم گشنیز قاعده آور است.
9) جوشانده تخم گشنیز یا خوردن تخم گشنیز بو داده ، اسهال خونی و بیماری های عفونی روده مثل تب تیفوئید را بهبود می بخشد، چون شدیداً میکروب کش است.
10) برای تسکین درد دندان تخم گشنیز بجوید...